Чӑваш Енре агробиотехнопарк уҫӑлӗ. Ҫавна Раҫҫей Правительствин вице-премьерӗ Викторий Абрамченко та ырланӑ.
Агробиотехнопаркра пахча-ҫимӗҫпе ҫӗрулмине, хӑмлана тарӑннӑн тирпейлеме палӑртнӑ, унтах ӑратлӑх ӗҫне та аталантарӗҫ.
Проектра палӑртнӑ тӑрӑх, ген селекциллӗ лабораторисем ӗҫлеттерсе ярасшӑн.
«Агропрорыв» проекта ӗҫлеттерсе ярсан 2030 ҫул тӗлне пирӗн республикӑра ют ҫӗршывран ӑратлӑ выльӑх-чӗрлӗхпе ҫӗрулми туянасси 55 процент таран чакмалла, хӑмлан ҫӗнӗ сорчӗсемпе хамӑра 65 процент таран тивӗҫтермелле.
Халӑха канмалли кунсенче ярмӑрккӑсем йӗркелени питӗ килӗшнӗ. Ҫавна май суту-илӳ точкисене те нумайлатӗҫ.
Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, малтанах виҫӗ вырӑнта фермер продукцине сутнӑ. Малашне вӗсем пилӗк вырӑнта пулӗҫ. Ҫакна ярмӑрккӑна халӑх йышлӑн ҫӳренипе тума йышӑннӑ. Ҫынсем хӑйсем те суту-илӳ вырӑнӗсене нумайлатма ыйтнӑ.
Унччен ярмӑрккӑ «Николаевски» суту-илӳ комплексӗнче, «Шупашкар» универмаг патӗнче тата «Ҫурҫӗр» суту-илӳ комплексӗнче ӗҫленӗ. Малашне фермер продукцине «Кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ» суту-илӳ комплексӗнче тата «Дар» тулли мар яваплӑ обществӑра («Шупашкар» пасар) туянма пулать. Ярмӑрккӑра апат-ҫимӗҫе лавккаринчен йӳнӗрехпе туянма май пур.
Вӑрнар районӗнчи аграрисем ҫурхи ӗҫсене пуҫланӑ. Унта «Мураты» хуҫалӑх тата «Санары» агрофирма кӗрхи культурӑсене апатлантарма тытӑннӑ.
Районӗпе илсен, кӗрхи культурӑсен мӗнпур лаптӑкӗ 6912 гектарпа танлашать, ҫав шутра кӗрхи тулӑ — 6377 гектар, кӗрхи ыраш — 521 гектар.
«Мураты» предприятире пӗлтӗр кӗрхисене 514 гектар ҫинче акса хӑварнӑ, «Санары» агрофирмӑра — 323 гектар.
Икӗ хуҫалӑхра та удобрение «Туман-2» хальхи вӑхӑтри техника сапать. «Кӗрхисене азотпа вӑхӑтра апатлантарсан вӗсем хӑвӑртрах вӑй илсе ӳсме тытӑнӗҫ», — тесе шухӑшлаҫҫӗ хуҫалӑхсенчи агрономсем.
Вӑрнарти хутӑш препартсен заводӗнче ҫумкурӑкпа кӗрешекен тата тепӗр 6 йышши препарат туса кӑларма тытӑннӑ. Сериллӗ производствӑна предприятире пӗлтӗр йӗркелесе янӑ.
Унччен завод ассортименчӗ ҫулталӑкра 5-6 препаратпа танлашнӑ, кӑҫалхи 3 уйӑхра ҫӗнӗрен 8 йышши пестицид кӑларма тытӑннӑ. Завод кӑҫал ҫӗнӗ йышши 13 препарат кӑларма тытӑнма палӑртнӑ. Вӗсене «Август» компани ӗҫченӗсем аграри секторне мӗн кирлине кура шухӑшласа кӑлараҫҫӗ.
Компани чылай препарата Вӑрнарта кӑларать. Унта опытлӑ коллектив ӗҫлет, специалистсенчен чылайӑшӗ хими производствине аван пӗлет.
Раҫҫей вице-премьерӗ Виктория Абрамченко тата Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев пирӗн республикӑра хӑмла ытларах ӳстересси пирки калаҫнӑ. Кун пирки Олег Алексеевич Телеграм-каналта пӗлтернӗ.
Вӗсем чӑвашсен авалхи культурине, хӑмлана, аталантарасси пирки калаҫнӑ. «Симӗс ылтӑнӑн» лаптӑкне пысӑклатасшӑн, кайран унран хӑмла экстракчӗ хатӗрлесшӗн.
Раҫҫее хирӗҫ санкцисем йышӑннӑ вӑхӑтра ку питӗ пӗлтерӗшлӗ. Ҫапла майпа импорта улӑштарасшӑн.
Украинӑра мӗн пулса иртнине кура тӗнче тепӗр майлӑ ҫаврӑнса ӳкрӗ. Раҫҫейпе ытти патшалӑхсем хушшинчи ҫыхӑнусем начарланса кайрӗҫ. Вӑрҫӑ сиенлӗхӗ яланах халӑх ҫине ӳкет, ҫавӑн чӑтмалла. Ывӑл-хӗрне ҫара пани ҫеҫ мар, пурлӑх тӗлӗшӗнчен патшалӑха пулӑшасси те халӑхранах.
Хаклӑ йӑхташӑмӑрсем, эпӗ сире ҫакна каласшӑн. Тӑван Ҫӗршывӑмӑршӑн хальхи йывӑр тапхӑрта хамӑр яваплӑха манар мар. Чӑвашӑн чи паха енӗсенчен пӗри вӑл ҫын хуйхи-суйхине чӗрене илсе пулӑшма тӑрӑшасси. Йывӑрлӑха пула Украинӑран куҫса килнӗ кулянуллӑ ҫынсене пулӑшма хал ҫитересчӗ. Ятарлӑ фонда банк урлӑ кӑштах укҫа хумалли мел те пур. Халӑхпа халӑх хушшинчи туслӑх ӑшши пӗртте пач сӳнекен япала мар. Калӑпӑр, кунтан хӗссе кӑларса янӑ сывах мар Ҫеҫпӗл Мишшине Остер халӑхӗ хӑй патне илни мӗне тӑрать! Ӑна вӗсем паян та хисепелеҫҫӗ, хӑйсен сӑвӑҫи теҫҫӗ. Гитлер вӑрҫи вӑхӑтӗнче вара пиншер украинец хӑй ҫӑлӑнӑҫне Чӑвашра тупнӑ. Халӗ те манмаҫҫӗ, ҫакна Ҫеҫпӗл вилтӑпри ҫине йӑмрасем лартма кайсан хам курнӑ. Паян та ҫапла пултӑр, хамӑр пирки ырӑ ят хӑварар.
Ака уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Шупашкарта канмалли кунсенчи ярмӑрккӑ ӗҫлеме тытӑнӗ. Малтан унашкал вырӑнсем виҫӗ ҫӗрте пулассине пӗлтернӗ. Анчах халӗ пӗр вырӑн ҫеҫ пулӗ-мӗн: «Шупашкар» суту-илӳ комплексӗ умӗнче.
Унта ярмӑрккӑ мӗнле ӗҫленине сӑнӗҫ. Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, халӑх нумай пулсан ытти ҫӗрте те тавара йӳнӗрехпе сутакан вырӑнсем уҫӗҫ. Унашкаллисем «Николаевски» суту-илӳ комплексӗнче тата «Ҫурҫӗр» суту-илӳ комплексӗнче пулма пултараҫҫӗ.
Вырӑнти производительсем ярмӑрккӑра кӗрпе, ҫӗрулми, кӑлпасси, пахча ҫимӗҫ, аш-какай сутма пултараҫҫӗ. Сутуҫӑсене вырӑнсемпе тӳлевсӗрех тивӗҫтерӗҫ. Тивӗҫлӗ канурисене тата ҫӑмӑллӑхсемпе усӑ куракан ҫынсене тавара килех пырса парӗҫ. Ку ӗҫе пурнӑҫлама студентсем пулӑшӗҫ.
Чӑваш Енре усӑллӑ хурт-кӑпшанкӑ ӗрчетекен биоцентр хута ярасшӑн. Ҫапла пӗлтернӗ ЧР ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов.
Унччен кунашкал хурт-кӑпшанка Мексикӑран, Голландирен илсе килнӗ. Халӗ вара хамӑр патрах тума шухӑшланӑ. Ӑна «Олтикасси» агрофирма ҫумӗнче икӗ ҫул хушшинче хута ямалла. Проекта пурнӑҫлама Пӗтӗм Раҫҫейри фитопатологи ӑслӑлӑхпа тӗпчев институчӗ пулӑшӗ. Республика агрофирмӑна тӑкакӑн пӗр пайне саплаштарӗ.
Биоцентр 10 тӗрлӗ хурт-кӑпшанкӑ ӗрчетӗ. Хальлӗхе вара пилӗк тӗсӗпе ҫеҫ усӑ кураҫҫӗ.
Ӗнер Шупашкарта "Ҫӗрулми" курав пӗрремӗш кун ӗҫленӗ. Тӗнче тетелӗнчи тӗрлӗ ҫӑлкуҫ ҫынсем унта черет тӑрсах ҫак пахча ҫимӗҫе туянни пирки пӗлтерчӗҫ. Черечӗ самаях пысӑк пулнӑ.
Пӗр кунра куравра ҫынсем 35 тонна вӑрлӑх ҫӗрулми туяннӑ. Танлаштармашкӑн: иртнӗ ҫул икӗ кунра 35 тонна ҫимӗҫ сутнӑ.
Курав паян та ӗҫлет. Унта ирхи 10 сехетрен пуҫласа каҫхи 5 сехетчен ҫӗрулми туянма пулать.
Ҫынсем ҫӗрулми нумай туяннине кура курава ака уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче те ирттерме йышӑннӑ. Ӑна Шупашкарта кӑна мар, районсенче те йӗркелесшӗн.
Чӑваш Енре ҫӗрулми туса илекенсен куравӗ ҫулсеренех иртет. Кӑҫал та ҫаплах пулӗ. «Ҫӗрулми-2022» ял хуҫалӑх куравӗ пуш уйӑхӗн 3-4-мӗшӗсенче Шупашкарти «Контур» суту-илӳпе курав центрӗн территорийӗнче иртӗ.
Унта хамӑр патра тата ют ҫӗршывсенче туса кӑларакан удобренисемпе, ҫӗрулмине хӳтӗлемелли хатӗрсемпе, ял хуҫалӑхӗнче кирлӗ ытти продукципе, вӑрлӑхлӑх ҫӗрулмин тӗрлӗ сорчӗпе паллаштарӗҫ. Курава Раҫҫейӗн 24 регионӗнчен тата Беларуҫ Республикинчен 90-а яхӑн компани килсе ҫитмелле.
+27.3 °C